Dzień Świętego Patryka - zielone piwo i inne irlandzkie trunki
Dzień Świętego Patryka, obchodzony 17 marca, to święto narodowe Irlandii, upamiętniające patrona kraju – św. Patryka, który miał przyczynić się do chrystianizacji Irlandii. Choć początkowo był to dzień religijny, z czasem przekształcił się w huczne święto obchodzone na całym świecie, szczególnie w krajach z dużą diasporą irlandzką, takich jak Stany Zjednoczone, Kanada czy Australia. Najbardziej charakterystycznym elementem obchodów jest zielony kolor – symbolem święta są koniczyny (shamrock), ubrania w odcieniach zieleni oraz podświetlane na zielono budynki.
Alkoholowe tradycje Dnia Świętego Patryka
Świętowanie Dnia Świętego Patryka często wiąże się ze spożywaniem alkoholu. Tradycyjnie w Irlandii dzień ten przypadał w okresie Wielkiego Postu, jednak dla uczczenia świętego Patryka Kościół udzielał dyspensy, co pozwalało na spożycie alkoholu. Dziś picie piwa, whiskey czy likierów jest ważnym elementem obchodów.
Legenda o „dzbanie Patryka” i symbolice whiskey
Jedną z ciekawszych tradycji jest picie tzw. „dzbana Patryka” (ang. "St. Patrick’s Pot"). Według legendy św. Patryk upomniał skąpą karczmarkę, która oszukiwała klientów, nie nalewając pełnej miarki whiskey. Przestrzegł ją, że jej karczmę nawiedzą potwory, jeśli nie zacznie być uczciwa. Przestraszona kobieta od tego czasu zawsze napełniała szklanki do pełna. Na pamiątkę tej historii w Dniu Świętego Patryka wiele osób wypija kieliszek whiskey jako symbol dostatku i uczciwości.
Zielone piwo – amerykańska tradycja, która podbiła świat
W innych krajach obchody Dnia Świętego Patryka koncentrują się głównie na serwowaniu zielonego piwa oraz występach z irlandzką muzyką i tańcami. Tradycja barwienia piwa na zielono nie pochodzi jednak z samej Irlandii – została zapoczątkowana przez irlandzkich emigrantów w Stanach Zjednoczonych w XIX i XX wieku. W Irlandii zwyczaj ten pojawił się stosunkowo niedawno, głównie w odpowiedzi na oczekiwania turystów, dla których zielone piwo stało się symbolem święta, niż jako element autentycznych irlandzkich obchodów. W tym okresie niektóre browary oferują piwa o zielonej barwie, a w domowych warunkach można uzyskać taki efekt, dodając do jasnego piwa odpowiedni barwnik spożywczy. Warto jednak pamiętać, że tradycyjnie Irlandczycy sięgają raczej po stouty lub whiskey niż po barwione piwa.
Zielone piwo biłgorajskie – tajemnica z XVII wieku
Jednym z historycznych przykładów jest piwo biłgorajskie, znane również jako "zielone piwo biłgorajskie", produkowane w Biłgoraju w XVII i XVIII wieku. Charakteryzowało się zielonym kolorem, jednak szczegóły dotyczące jego składu i procesu produkcji pozostają nieznane. Receptura była pilnie strzeżona przez miejscowych mieszkańców, co sprawia, że współcześnie trudno odtworzyć ten unikalny napój. Wiadomo jednak, że cieszyło się ono dużą popularnością, a nawet było jednym z ulubionych trunków królowej Marysieńki Sobieskiej.
Warto zaznaczyć, że w piwowarstwie termin "zielone piwo" bywa używany w odniesieniu do młodego piwa, które nie zakończyło jeszcze procesu dojrzewania. W takim kontekście "zielone" oznacza niedojrzałe, a nie odnosi się do koloru trunku.
Irlandzkie alkohole
Irlandia słynie ze swoich wysokiej jakości trunków, które zdobyły uznanie na całym świecie.
Irlandzka whiskey
Irlandzka whiskey wyróżnia się łagodnym smakiem dzięki trzykrotnej destylacji i częstemu wykorzystaniu niesłodowanego jęczmienia. Najbardziej znane marki to:
- Jameson – jedna z najpopularniejszych whiskey na świecie, o delikatnym i lekko słodowym smaku, idealna do picia solo lub w drinkach.
- Bushmills – marka z północy Irlandii, produkująca zarówno klasyczne whiskey mieszane, jak i wysokiej jakości single malty.
- Redbreast – przykład klasycznej irlandzkiej whiskey typu single pot still, cenionej za bogaty smak z nutami owoców i przypraw.
- Tullamore D.E.W. – znana z wyjątkowo gładkiego smaku, często wybierana przez osoby zaczynające swoją przygodę z whiskey.
Irlandzkie piwo
Irlandia słynie z piwa, a zwłaszcza ze stoutów – ciemnych, kremowych piw o kawowo-czekoladowych nutach. Najbardziej znane to:
- Guinness – symbol Irlandii, ciemny stout o charakterystycznym smaku i gęstej pianie, warzony w Dublinie od XVIII wieku.
- Murphy’s – łagodniejsza alternatywa dla Guinnessa, o kremowej konsystencji i subtelnych nutach kawowych.
- Beamish – kolejny klasyczny stout z Cork, który zachował tradycyjne receptury sprzed wieków.
Oprócz stoutów Irlandczycy piją również red ale, czyli bursztynowe piwa o karmelowym charakterze, takie jak Smithwick’s czy Kilkenny.
Likier Baileys i inne irlandzkie specjały
Jednym z najsłynniejszych irlandzkich alkoholi jest Baileys Irish Cream – likier na bazie irlandzkiej whiskey i śmietanki, idealny do deserów, kawy lub picia na lodzie. Inne popularne irlandzkie likiery to Coole Swan, który podobnie jak Baileys łączy whiskey i śmietankę, oraz Irish Mist, czyli likier miodowy inspirowany dawnymi celtyckimi recepturami.
Podsumowując, zielone piwo ma swoje korzenie zarówno w historycznych tradycjach, jak i współczesnych obchodach. Choć jego popularność wzrasta zwłaszcza podczas Dnia Świętego Patryka, to na rynku dostępne są również piwa o zielonej barwie, które czerpią inspirację z lokalnych tradycji i receptur. Dzień Świętego Patryka to doskonała okazja, by spróbować tych wyjątkowych trunków i zanurzyć się w kulturze Zielonej Wyspy. Sláinte!
