Piwo grodziskie - dymiona legenda polskiego piwowarstwa
Piwo grodziskie to unikalny skarb w świecie piwowarstwa, będący dumą polskiej tradycji browarniczej. Ten lekki, dymiony trunek nie tylko ma bogatą historię sięgającą średniowiecza, ale także współcześnie przeżywa swój renesans dzięki browarom kraftowym, które chętnie sięgają po ten styl i nadają mu nowe życie.
Historia piwa grodziskiego
Początki piwa grodziskiego sięgają XIV lub XV wieku, kiedy to zaczęto je warzyć w Grodzisku Wielkopolskim. W XVIII wieku browary grodziskie zdominowały rynek piwa w Wielkopolsce, eksportując swoje produkty do Brandenburgii, Prus, Śląska, a także do miast hanzeatyckich, takich jak Lubeka, Brema, Królewiec i Gdańsk. Styl niemal zanikł w drugiej połowie XX wieku – w dużej mierze przez nacjonalizację przemysłu piwowarskiego i późniejsze zamknięcie ostatniego browaru w Grodzisku w 1993 roku. Przez lata uchodził za piwną legendę, dopóki nie rozpoczęto działań na rzecz jego odrodzenia.
Grodziskie – pierwszy polski styl piwa uznany przez BJCP
W 2011 roku styl grodziskiego został oficjalnie uznany przez BJCP (Beer Judge Certification Program) jako jedyny historyczny styl piwa pochodzący z Polski. To wydarzenie stało się impulsem do jego odrodzenia. W 2012 roku spółka IBG, właściciel Browaru Fortuna, nabyła warzelnię w Grodzisku, a w 2015 roku na rynku ponownie pojawiło się „Piwo z Grodziska”. To był punkt zwrotny: styl zaczął zyskiwać na popularności wśród fanów rzemieślniczego piwa, a kolejne browary kraftowe zaczęły eksperymentować z jego nowoczesnymi interpretacjami.
Jak warzono piwo grodziskie? Tradycyjna metoda produkcji
Produkcja piwa grodziskiego była pracochłonna i wymagała specjalistycznych technik. Do warzenia używano niemal wyłącznie słodu pszenicznego suszonego w dymie dębowym (rzadziej bukowym). Proces fermentacji odbywał się w otwartych drewnianych kadziach, a po fermentacji piwo było klarowane przy użyciu żelatyny rybiej (isinglass). Następnie piwo było butelkowane przed zakończeniem fermentacji, co pozwalało na refermentację w butelce i uzyskanie wysokiego poziomu nasycenia dwutlenkiem węgla.
Smak i aromat piwa grodziskiego – czym się wyróżnia?
Piwo grodziskie to jasne, lekkie piwo pszeniczne, warzone wyłącznie z wędzonego słodu pszenicznego, co nadaje mu bardzo charakterystyczny profil smakowy i aromatyczny. Smak grodziskiego jest lekko kwaskowaty, dymiony (przypominający aromat drewna bukowego), niskogoryczkowy, z wyraźnym musowaniem – nasycenie dwutlenkiem węgla jest bardzo wysokie. Piana zazwyczaj jest obfita i trwała, a kolor piwa złocisty i bardzo klarowny. Zawartość alkoholu waha się od 2,5% do 5%.
Nowoczesne interpretacje grodziskiego w piwowarstwie kraftowym
Browary rzemieślnicze chętnie eksperymentują z piwem grodziskim, tworząc różnorodne wariacje:
- Grodziskie z dodatkami – np. z owocami, przyprawami czy ziołami.
- Imperialne grodziskie – o wyższej zawartości alkoholu i intensywniejszym smaku.
- Hoppy Grodziskie – z mocniej zaakcentowanym chmielem, często z nowofalowymi odmianami.
Browary takie jak PINTA, Moonlark, Trzech Kumpli, Nepo oferują różnorodne interpretacje tego stylu, łącząc tradycję z nowoczesnością.
Piwo grodziskie jako dziedzictwo kulturowe i ambasador Polski
Piwo grodziskie to coś więcej niż styl – to dziedzictwo kulturowe, symbol polskiego piwowarstwa i dowód na to, że tradycja może iść w parze z innowacją. Jego odrodzenie pokazuje, że historia może być inspiracją dla nowoczesnych twórców, a smak może łączyć pokolenia. To również świetna wizytówka Polski na międzynarodowych festiwalach piwnych – niewiele krajów może się pochwalić tak unikalnym, historycznym stylem o tak wyrazistym charakterze.
Grodziskie, przez wielu uważane za piwo-legenda, wróciło na mapę świata piwa dzięki determinacji pasjonatów i piwowarów. To lekki, orzeźwiający, dymny trunek, który zyskuje coraz szersze grono fanów. Z jednej strony pielęgnuje historię, z drugiej – daje ogromne pole do kreatywności w świecie piwa kraftowego.
